Bezeroak beti al du arrazoia
“Bezeroak beti du arrazoia” esaldia oso ezaguna da, eta batzuek beren esanahiaz abusatzen dute gatazka bat beren esparrura eramateko. Hala ere, badirudi kontsigna balioduna dela soilik gatazka negozio pribatuetan gertatzen denean; izan ere, sektore publikoan, Euskadin behintzat, gutxi entzuten da erabiltzaileen ahotsa, sistemari egindako kritikak edo kexak direnean.
Pertzepzio hori ez da ezertik azaleratzen, gure ingurura begiratu besterik ez da egin behar; Osakidetza da aurki dezakegun adibiderik eskasenena, Espainia osoan bikaintasun-ikurra izatetik zainketa intentsiboak behar izatera igaro baita. Orain dela gutxi, oporretan joaten ginenean harro geunden Euskadin genuen osasun-sistema publikoaz. Orain, ordea, errealitate oso desberdin bati aurre egin behar diogu, eta, zerbaitez harro egon behar bagara hau da: itxaron-zerrenda luze-luzeak, larrialdi-zerbitzu saturatu bat, EAG zerbitzuak (Etengabeko Arreta Guneak), eskasak eta langile nahikorik gabeak… honek dena, lehen mailako arretak egunero bizi duen egoera kritikoa ahaztu gabe, gainera beraien hitzak kontuan hartuz, osasun publikoa garrantsitzuenetariko esparru bat izanez. Puntu hau, letra hauek idazten dituenaren iritzi apalean, akatsik garrantzitsuena eta onartezina da, zoritxarrez, eguneroko esperientzia bilakatzeaz gain, badirudi biztanleriaren artean barneratuta eta normalizatuta dagoela. Familia-medikuarekin hitzordua lortzea erronka epikoa da, Ulisesek Homeroko Odisean egindakoaren antzekoa, non, zorionez eta santu guztiak deitu ondoren, astebete igaro beharko baitu egia bihurtzeko.
Esan genezake Osakidetzaren egungo egoera zerbait puntuala dela, baina egiatik aldentzen ariko ginateke, errealitatea makillatu nahi duten lehen mailako politikari batzuen moduan. Osakidetzaren krisia sakona da, urrutitik dator, eta bere diskurtsoekin sinestarazi nahi digutenaren kontra, gertatzen dena planifikatutako desegite-testuinguru bati erantzuten du, dagoeneko ez dira molestatzen, ezta disimulatu ere. Zertarako?. Baina erabiltzaileek ez ezik, langileek ere pairatzen dituzte ondorioak; lan-prekarietatea, behin-behinekotasuna eta abar. Azken horiek, profesional handiak izan arren eta eskura daukaten baliabide urriekin gure osasuna zaintzeko ahal dutena egin arren, etengabeko desprestigio-kanpaina bati egin behar diote aurre. Begien bistakoa da egoera hobetzeko boterea eta gaitasuna dutenek ez dutela interesik, eta, herri-grina gorabehera, oraindik ere ez dute hatz bat ere mugitzen.
Duela bi hilabete, gertaera tamalgarri batek are gehiago azpimarratu zuen krisi hau: Laudioko bizilagun bat 42 urterekin hil zen Osakidetzaren Etengabeko Arretako Gune (EAG) batean beharrezko arreta jaso ez ondoren. Ondoezik sentitu ondoren, Osakidetzaren sareko gune horietako batera joan zen. Suposatzen da leku horretan medikuek eta erizainek egon behar direla, arreta emateko prest, baina egun horretan, EAG horretan, erizainak baino ez zeuden, beharrezko tratamendua emateko gai ez zirenak. Egoera horrek, dakigun amaiera azkartu egin zuen, eta, unea iritsita, pertsona horri arreta eman behar ziotenak, larrialdi-zerbitzuei abisatu besterik ezin izan zuten egin ospitale batera eramateko, (egiari zor, esan behar dugu ere larrialdi-zerbitzuak, haien barnekoborroka ere dutela; izan ere, zerbitzu erdipribatizatua baita, baina horrek beste artikulu baterako balio du). Zoritxarreko amaiera minutu batzuk geroago gertatu zen, larrialdiko asistentzia medikoaren zain zegoen bitartean.
Zoritxarreko gertakari horrek areagotu egin ditu herritarren protestak, oraindik ere lotsatiak direnak, baina egoerak berbera izaten jarraitzen du; izan ere, duela gutxi sindikatu batek Laudioko EAGk medikurik gabe dagoela berriz ere, eta okerrena, egoera horrek noiz arte iraungo zuen aurreikusi gabe salatu du.
Zenbat pertsona hil behar dira agintariak geure buruaz jabetzeko eta gure osasunarekin jolasteari uzteko? Ez da galdera erraza erantzuteko; izan ere, taulako fitxak bulego nagusietako besaulkietatik mugitzen dituztenek bakarrik dakite erantzuna.
Funtsezkoa da gure atsekabea eta gure exijentziak adieraztea, 180º-ko bira izan dadin. Eskura ditugun plataforma eta baliabide guztiak erabili behar ditugu, gure osasunarekin jolasten ari dena zigortu behar dugu. Ez dugu engainu gehiago onartu behar, ez eta gure bizitza interes ekonomikoengatik konprometitzen utzi ere.
Osasun publikoko sistema sendo bat ez da herritarrentzat soilik onuragarria; aitzitik, gobernatzen gaituztenei babesteko eta bermatzeko eskatu behar diegun oinarrizko eskubide bat da, aurreko belaunaldien borroka ohoratuz. Osasunaren kudeaketaren arloan ekintza zehatzak eta esanguratsuak eskatzeko unea da.
Laburbilduz, benetan uste dut entzunaraztea egin beharko ginatekeela. Azken batean, lau urtean behin gure lurra gobernatzeko ohorea nori ematen diogun erabakitzeko gaitasuna dugu. Eta inoiz baino unerik onena da. Hurrengo hauteskundeetan argi eta garbi esan behar dugu ez gaudela gustura gertatzen ari denarekin, gauzak ez direla horrela egiten, ez gaituztela engainatzen, ez dugula merezi haien poltsikoak gure osasunaren eta bizitzaren kontura betetzea, Laudioko bizilagunari gertatu zitzaiona ez dadin berriz gertatu, ez dugula nahi gure zergetatik euro bakar bat ere enpresa pribatuetara joatea. Enpresa horiek, alde batetik, gaizki kudeatzen ari diren pertsonen etorkizuna bermatzeko balio dute, eta hau gutxi ez balitz, urtez urte haien irabaziak handitzen ari direla ikusten dute
